هویت و عزت نفس

انسان درزندگی به دنبال معنایی می گرددكه به خاطرآن زندگی می كندوبارشدعقلانی فرددردوره نوجوانی توجه اوبه ارزشهاواعتقادات ، مفاهم حقیقت ، زیبایی ومرگ ونیستی كه دركل معنای زندگی است جلب می شود

نوجوان تمام روابط وباورهایی راكه دردوران كودكی بدون چون وچراپذیرفته است موردپرسش وتردیدقرارمی دهدوسعی می كندباتوجه به شخصیت شكل پذیرواستقلال جوی خودنظامی ازارزشها بدست آورد.

بسیاری ازنوجوانان همان طوركه (( آدلوم )) بیان می كند، وقتی برای اولین باربه دنیای اطراف خودمی نگرندوسعی می كنندتاشخصیت خودراارزیابی نماینداحساس می كنند كه درباره جهان ومعنای وجودانسان وحتی خودشان نیازمندپاسخ هستند( احمدی ، 1377 )

بنابراین دوران نوجوانی به سبب تغییرات شدیدجسمانی وروانی وازطرف دیگرانتظاراتی كه خانواده وجامعه ازنوجوان داردوسایرعواملی كه درروندرشدوتكامل نوجوان تاثیرمی گذاردبرحساسیت این دوره می افزاید.

براین اساس مسئله پذیرش نوجوان ، حمایت ، راهنمایی ومساعدت به نوجوان دركسب هویتی مستقل وارزشمندازاهمیت فراوانی برخورداراست . نوجوان دراین دوره نیازمنددریافت رهنمودهای اساسی جهت دستیابی به یك زندگی    هوقمنداست . انسانهابه حفظ یكتایی وحدت ومركزیت خودتوجه دارنداما علاقمند به بیرون آمدن ازخودوارتباط باموجودات دیگروطبیعت هستند. انسانها برای كشف وجودخودعلاقمند ومایلندهویت شخصی خودراپیداكنندیاخلق كنندوآغازاین علاقمندی به دوران نوجوانی برمی گردد.

طبق نظریه اریكسون ، دراین دوران است كه فردنسبت به شخصیت خودآگاهی پیدامی كند ویك  من كه وحدت بزرگتری ازگذشته داردودرارتباط بایك گروه ، شغل ، جنس ، فرهنگ ومذهب است دراوشكل می گیرد.

دراین راستا ، عزت نفس یاارزش گذاشتن به ویژگیهای خودكه یكی ازموضوعات مهم وقابل بحث درباره رشدخودمحسوب می شودمی تواندبه شكل گیری یكی دیگرازجنبه های مهم رشدخودكه همان شكل گیری وتكوین هویت فردی است بیانجامد( براهنی ، 1378 )

ورودبه نوجوانی رااغلب تولددوباره می نامندچراكه فردباپشت سرگذاشتن دنیای كودكی خودوجست وجوی فرمنهاوباورهای جدیدبه دنبال تغییرانتظارات خودوهماهنگی باانتظارات والدین واجتماع برمی آیندوسرانجام به سوال « من كیستم ؟» درزندگی خودپاسخ می دهند.( اكبرزاده ، 1375 )

احساس عزت نفس درنوجوان ازنگرش والدین ومعلمین وهمسالانشان نسبت به آنهانشات می گیرد. عزت نفس نتیجه ارزشیابی خودانگاره است .بیشترنوجوانان به طورفراینده ای یك خودایده ال راكه درمقایسه دایمی باخودواقعی انسان است درخویشتن رشدمی دهند. نتیجه این ارزشیابی ، احساس خوب بودن یاخوب نبودن است.

همزمان بافاصله گرفتن ازبزرگسالان ومبارزه برای استقلال دراوایل نوجوانی خودآگاهی وانتقادازخوددرنوجوان زیادمی شود. خیال پردازی وآزمایشهای واقعی ورقابت پیشگی اواسط نوجوانی بتدریج به رشدعزت نفس منجرمی شود.