سازمان Organization
توسعه و تکامل اشکال مختلف زندگی در جوامع انسانی، سازمان های متنوع و متعددی را به وجود آورده است. توسعه نیازمندی های متعددی که منشا آن تکامل و تغییر شکل در زندگی انسان است در جوامع مختلف می باشد، بر اهمیت سازمان افزوده است.
تنوع و تعدد وظایف سازمان ایجاب می کند که طبق اصول و موازینی تشکیل گردد.
سازمان های موجود در هر کشور هدف های مختلفی دارند چنانچه هدف موسسات نظامی با مقاصد دانشگاه و یا فروشگاه و موسسات تولیدی تفاوت محسوس دارد . لیکن آنچه در کلیه سازمان های انسانی مشاهده می شود و باصطلاح وجه مشترک جمیع آنها محسوب می گردد، اجتماع یک دسته از افراد است که بطور دسته جمعی تحت رهبری سلسله مراتب سازمانی با امکانات محدود به منظور تحقق مقاصد خاصی همکاری می کنند، بدین ترتیب:
سازمان عبارت از یک رشته روابط منظم و عقلائی است که بین افرادیکه وظائف پیچیده و متعددی را انجام می دهند و کثرت تعداد آنآن بقدری است که نمی توانند با هم در تماس نزدیک باشند . به منظور تامین هدف های مشترک خاصی برقرار می گردد.
تعریف فوق اگرچه جامع و معرف همکاری هوشیارانه دسته جمعی به منظور تحقق هدف های مشترک است معذلک عناصر ضروری تشکیل سازمان را به خوبی نشان نمی دهد.
تعریف سازمان
منظور از سازمان واگذاری وظیفه مشخص و متمایز به تک تک افراد است و نیز حصول اطمینان از این که این وظایف آن خیال هماهنگ اند که سازمان می تواند هدف های خود را تحقق بخشد. هرگز سازمان به جز در موارد خیلی نادر خود غایب نیست بلکه وسیله ای است برای نیل به غایتی و غایت تحقق هدف های سازمان است. بنابراین یک سازمان متشکل از افرادی است با وظایف متفاوت که برای تحقق هدف های سازمان هماهنگ شده اند.
تعریف سیستم
اصطلاح " سیستم" به " مجموعه ای از اجزا وابسته" اطلاق می شود. به عبارت دیگر، سیستم به معنای یک " کل" بکار می رود که از ترکیب اجزا متعددی تشکیل یافته است. بدین ترتیب، اصطلاح " سیستم" مفهوم وسیع و گسترده ای دارد که شامل مصادیق مختلفی در زیست شناسی و امور فیزیکی و اجتماعی و نظیر آنها می شود. به عنوان مثال ، در زیست شناسی بدن موجود زنده یک سیستم تلقی می شودکه از اجزا یا سیستم های فرعی متعددی ( مانند دستگاه گوارش – دستگاه اعصاب و گردش خون و غیره) تشکیل یافته است در نتیجه فعل و انفعال و تاثیر متقابل اجزا وابسته پدیده کل " سیستم" ظاهر می شود.
انواع سیستم
سیستم معمولاً به دو دسته تقسیم می شود: 1) سیستم باز(open seytem) و سیستم بسته(closed system ).
سیستم بسته closed system و مشخصات آن
سیستم بسته بیشتر به سیستم های مکانیکی در فیزیک و علوم تجربی اطلاق می شود سیستم بسته صرفاً با استفاده از نیروهای داخلی و بدون ارتباط با محیط خارج می تواند به کار خود ادامه دهد. در نظریه های کلاسیک، سازمان عنوان یک " سیستم بسته" تلقی می شود که فقط شکی بر عوامل و نیروهای داخلی است و بدون ارتباط با محیط خارج می تواند مسائل خود را از طریق سلسله مراتب و تقسیم کار در روابط رسمی در داخل دستگاه حل و فصل کند.
134