تئوریهای مدیریت شرکت هواپیمایی هما
تاریخچه شركت هما:
«هما» با نام فعلی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و با حدود نیم قرن تجربه، به عنوان شركت هواپیمایی مادر، در خدمت مردم بوده و كوشیده است مطابق با استانداردهای جهانی با جابجایی مسافر، كالا و پست در مسیرهای داخلی و بین المللی به نحو مطلوب انجام وظیفه نماید.
پس از جنگ جهانی دوم، در سال 1352 صنعت هواپیمایی بازرگانی در ایران، تحت عنوان شركت هواپیمایی Iranian Airways (ایرانین ایرویز) كه در مجامع بین المللی (ایران ایر) خوانده می شد با هدف برقراری خدمات منظم هوایی آغاز به كار كرد. این شركت در همان سال، بیش از 11 هزار مسافر را جابجا كرد كه در آن زمان دستاورد چشم گیری بود. در سال 1333 شركت هواپیمایی (پارس) توسط بخش خصوصی تأسیس شد. هدف اصلی این شركت نقل و انتقال حجاج ایرانی و حمل محموله های هوایی بود. شركت هواپیمایی ایران ایر در 5 اسفند ماه سال 1340 به دلیل عدم توانایی مالی و عملیاتی، به شركت ملی تبدیل و امكانات هواپیمایی پارس نیز به آن افزوده شد. به این ترتیب هواپیمایی ملی ایران «هما» در 5 اسفند ماه سال 1340 با 170 میلیون ریال سرمایه، فعالیت رسمی خود را آغاز كرد. در آن زمان ناوگان هما از 12 فروند هواپیما تشكیل می شد كه با همكاری 679 نیروی انسانی، خدمات محدودی ارایه می كرد.
در سال های بعد بتدریج تقاضا برای سفرهای هوایی رو به فزونی نهاد، بگونه ای كه دفتر فروش پیشین شركت هواپیمایی ایران ایر جوابگوی متقاضیان پرواز نبود. هما با اجاره مكانی در خیابان استاد نجات الهی (ویلای سابق) بعنوان دفتر فروش، تلاش خود را در عرصه بازاریابی و حمل و نقل هوای گسترده تر كرد و این دفتر امروز نیز در خدمت مسافران هما می باشد. نقل و انتقال زائران خانه خدا، اولین گام عملیاتی هما بود. در 5 اردیبهشت ماه 1341، برای نخستین بار تجربه شد. در همین سال ها با تنظیم برنامه پروازهای تابستانی، هما دامنه شبكه پروازی خود را به نقاط دورتری گسترش داد. هما در سال 1343 با اجاره یك فروند هواپیمایی جت از شركت هواپیمایی «سویس ایر» دانشجویان ایرانی مقیم امریكا را به وطن منتقل كرد و در همان سال نیز به عضویت انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی «یاتا» درآمد.
با عضویت در «یاتا» هما توانست پروازهای منظم خود را به خارج از كشور برقرار كند. نخستین پرواز بین المللی هما در تیر ماه 1344 از تهران به بیروت – رم – ژنو – فرانكفورت انجام شد.
گسترش شبكه پروازهای داخلی و بین المللی هما با استفاده از 23 فروند هواپیمایی جت، همراه با دو فروند جت اجاره ای تا سال 1355 ادامه داشت و در این سال ها، علاوه بر پروازهای اروپایی، مناطقی در خاور دور، آمریكای شمالی و شمال آفریقا نیز به این شبكه افزوده شد.
در پایان سال 1356 ، ناوگان هما به 25 فروند از انواع هواپیماها توسعه یافت و تعداد كاركنان آن به 8742 نفر رسید كه 1282 نفر آنها خارجی بودند. در سال 1382 ، كاركنان هما 8887 نفر بوده اند كه از این تعداد، 1198 نفر خدمه پرواز، 1732 نفر گروه مهندسین و متخصصین تعمیرات و نگهداری هواپیما، 885 نفر كاركنان بخش بازرگانی و مابقی كه شامل 1900 پرسنل می گردند در بخش فرودگاه و خدمات سفر فعالیت می نمایند.
162