مقاله توسعه پایدار کشاورزی

تقریباً یک سوم زمین‌های ایران قابلیت کشاورزی را دارند اما به دلیل خاک نامرغوب و نامناسب بودن توزیع آب در بیشتر نواحی، در اکثریت زمین‌های قابل کشت در ایران کشت و زرعی انجام نمی‌شود فقط ۱۲٪ از وسعت ایران تحت عملیات کشاورزی می‌باشند (شامل باغات، تاکستان‌ها و زمین‌های قابل کشتکاری) اما کمتر از یک سوم از زمین‌های قابل کشتکاری تحت آبیاری بوده و مابقی تح

تثبیت زمین کشاورزی پایداروتوسعه پایداردرروستاهای کشور

 

 

Nowadays, sustainable agricultural development is one of the basic needs. For achieving to this aim, sufficient attention should be paid to this concept on the country five-year plans as an upstream document and development navigation. This paper has evaluated Five-year plans After the Islamic Revolution from the viewpoints of its attention and emphasis on sustainable agricultural development dimensions and indices. Required data are collected through document study. Collected data has been analyzes based on content analysis through VIKOR method and Atlas.ti software. The result showed that although, there has been some attention to sustainable agricultural development in all of the Five-year plans after the Islamic Revolution, but the more emphasis has been paid to sustainable agricultural development concept on the fifth development plan. Although the attention has been gradually paid to concept of sustainable development in all of the planning process, but, there has not been equal emphasis on all dimensions of sustainable agricultural development.

امروزه، توسعه پایدار کشاورزی یکی از نیازهای اساسی است. برای دستیابی به این هدف ، توجه کافی باید به این مفهوم که درکشور برنامه پنج ساله به عنوان یک سند بالادستی و ناوبری توسعه پرداخت می شود کرد. این مقاله برنامه های پنج ساله پس از انقلاب اسلامی از دیدگاه توجه و تأکید آن بر ابعاد توسعه پایدار کشاورزی و شاخص ارزیابی شده مورد بررسی قرار میدهد. داده های مورد نیاز از طریق مطالعه سند جمع آوری شده.  داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و بر اساس تجزیه و تحلیل مطالب را از طریق روش VIKOR و نرم افزار Atlas.ti. نتایج نشان داد که اگر چه، تا برخی از توجه به توسعه پایدار کشاورزی در تمام برنامه های پنج ساله پس از انقلاب اسلامی وجود داشته است، اما تاکید بیشتری بر برنامه پنجم توسعه به مفهوم توسعه پایدار کشاورزی پرداخت شده است. اگرچه توجه شده است به تدریج به مفهوم توسعه پایدار در تمام فرایند برنامه ریزی پرداخت شود، اما تاکید برابر را در همه ابعاد توسعه پایدار کشاورزی مورد توجه بوده است.

در تدوام حیات انسانی، کشاورزی و تولیدات آن دارای نقش بنیادی است. در عرصه جهانی، نگرشی بر زمینه­های تحولی جوامع پیشرفته کنونی گویای آن است که منشأ توسعه­ یافتگی­ بسیاری از این ممالک، مازاد تولید در بخش کشاورزی بوده و در مراحل اولیه توسعه، مبناساز تحولات شده است (مطیعی­لنگرودی و شمسایی،1386، 85). در کشورهای رو به رشد و در حال­گذار نیز، کشاورزی در تحکیم پایه­های اقتصاد آن نقشی اساسی ایفا می­کند. از آن جا که این بخش اقتصادی از نظر تأمین نیازهای غذایی مردم، تأمین مواد اولیه صنایع، اشتغال افراد و ایجاد درآمد اهمیت دارد، ثبات و استمرار رشد آن را می­توان از عوامل عمده­ی کمک کننده به ثبات اجتماعی و رشد اقتصادی جامعه به شمار آورد (Gongn&Lin,2000, 27). به عبارتی، رشد فزاینده جمعیت نیاز جوامع را به تولید مواد غذایی افزایش داده که این عامل خود نیازمند گسترش تثبیت زمین برای تولیدات کشاورزی است. هم چنین افزایش تولیدات کشاورزی نیازمند بکارگیری تکنولوژی­های مدرن بوده که استفاده از کود و سموم دفع آفات را می­طلبد. استفاده از این عوامل طی سال­ها باعث اثرات مخرب بر منابع طبیعی به خصوص خاک و آب شده است.

واژه های کلیدی : محیط زیست ، تثبیت زمین کشاورزی پایدار ، فرسایش ، شوری ، آلودگی ، توسعه روستاها ،توسعه پایدار کشاورزی ، برنامه های توسعه پنج ساله