ویژگی های سازمان صنعتی خلاق ونوآور
جامعه جهانی امروز پیوسته دچار تحول و دستخوش دگرگونی است . برای زیستن درچنین محیط متغیر و بی ثباتی ، مدیریت خلاق ضرورت می یابد. صاحبنظران یكی ازمهمترین و بارزترین ویژگیهای عصر اطلاعاتی و نرم افزاری را كه ما هم اكنون در آن به سرمی بریم پیش بینی ناپذیری و عدم رویت روند امور و تحولات آینده می دانند. در این شرایط تنها خلاقیت و نوآوری مدیران است كه می تواند حتی از ابهام و عدم وضوح نیزفرصت بسازد و راه را به سوی قله های پیروزی بگشاید.
امروزه تقریبا تمام كشورهای جهان درجهت افزایش بهره وری و بهبود وضعیت اقتصادی درپی خلاقیت و نوآوری هستند و یكی از دلایل عمده اهمیت فزاینده خلاقیت و نوآوری ایجاد رقابت بین كشورهای مختلف درحال توسعه است .
مدیران می توانند بر خلاقیت كاركنان تاثیر بگذارند كه نتیجه آن می تواند شركتی به واقع نوآور باشد كه در آن خلاق نه تنها به بقاء خود ادامه می دهد بلكه درعمل رشد وبالندگی نیز دارد.
خلاقیت به عنوان یك نیاز عالی بشری در تمام ابعاد زندگی او مطرح است و عبارت از تحولات دامنه دار و جهشی در فكر و اندیشه انسان است .
تعریف خلاقیت
از خلاقیت "CREATIVITY" تعریف های زیادی شده است . برخی خلاقیت ونوآوری را با تغییر برابر دانسته و برخی با انطباق برابر گرفته اند و برخی هم خلاقیت ونوآوری را امری فراتر از تغییر و انطباق می دانند. در اینجا برخی از تعاریف مهم راموردبررسی قرار می دهیم :
خلاقیت یعنی تلاش برای ایجاد یك تغییر هدفدار در توان اجتماعی یا اقتصادی سازمان ;
خلاقیت به كارگیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یك فكر یا مفهوم جدید است ;
خلاقیت یعنی توانایی پرورش یا به وجود آوردن یك انگاره یا اندیشه جدید در بحث مدیریت نظیر به وجود آوردن یك محصول جدید است ;
خلاقیت عبارت است از طی كردن راهی تازه یا پیمودن یك راه طی شده قبلی به طرزی نوین .
الف - تعریف خلاقیت از دیدگاه روانشناسی :
خلاقیت یكی از جنبه های اصلی تفكر یا اندیشیدن است . تفكر عبارت است ازفرایند بازآرایی یا تغییر اطلاعات و نمادهای كسب شده موجود در حافظه درازمدت .
تفكر بر دونوع است : 1 - تفكر همگرا; 2 - تفكر واگرا
1 - تفكر همگرا عبارت است از فرایند بازآرایی یا دوباره سازی اطلاعات و نمادهای كسب شده موجود در حافظه درازمدت .
2 - تفكر واگرا عبارت است از فرایند تركیب و نوآرایی اطلاعات و نمادهای كسب شده موجود در حافظه درازمدت ، خلاقیت یعنی تفكر واگرا.
براساس این تعریف خلاقیت ارتباط مستقیمی با قوه تخیل یا توانایی تصویرسازی ذهنی دارد این توانایی عبارت است از فرایند تشكیل تصویرهایی از پدیده های ادراك شده در ذهن و استمرار آن پس از غیبت آن پدیده ها.
به طورخیلی ساده خلاقیت یعنی فرایند تولید فكر و اندیشه نو و به عبارتی خلاقیت یعنی اندیشه زایی .
ب - تعریف خلاقیت از دیدگاه اجتماعی
خلاقیت عبارت است از فرایند یافتن راههای جدید برای انجام دادن بهتر كارها;
خلاقیت یعنی توانایی ارائه راه حل جدید برای حل مسائل ;
خلاقیت یعنی ارائه فكرها و طرحهای نوین برای تولیدات و خدمات جدید.
ج - تعریف خلاقیت از دیدگاه سازمانی
خلاقیت یعنی ارائه فكر و طرح نوین برای بهبود و ارتقا كمیت یا كیفیت فعالیتهای سازمان "مثلا افزایش بهره وری ، افزایش تولیدات یا خدمات ، كاهش هزینه ها، تولیدات یاخدمات از روش بهتر، تولیدات یا خدمات جدید و...".
در دایره المعارف علوم اجتماعی از خلاقیت چنین تعاریفی ذكر شده است : "برخی آن را توانایی هستی بخشیدن به پدیده ای جدید تعریف كرده اند وعده ای دیگر آن را نه به عنوان توانایی بلكه به عنوان فرایند روانشناختی با فرایندهایی كه ازطریق آنها محصولات جدید و ارزشمند خلق می شوند، تعریف كرده اند.
به طوركلی برای ارائه تعریف دقیقی از خلاقیت باید ابتدا جایگاه نوآوری را مشخص كرد.
نوآوری "INNOVATION"
منظور از نوآوری خلاقیت متجلی شده و به مرحله عمل رسیده است ، به عبارت دیگرنوآوری یعنی اندیشه خلاق تحقق یافته ;
نوآوری همانا ارائه محصول ، فرایند وخدمات جدید به بازار است ;
نوآوری به كارگیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یك فكر یا مفهوم جدید است .
بنابراین ارتباط بین خلاقیت و نوآوری را می توان به صورتهای زیر ترسیم كرد:
خلاقیت همانند به وجودآوردن یك محصول جدید است اما نوآوری به چگونگی فرایند به عمل آوردن این ایده جدید گفته می شود.