استفاده از تکنیکهای BMP و LID برای مدیریت روانابهای شهری
آب به عنوان مهمترین و حیاتیترین نیاز بشر همواره نقش اساسی در توسعه جوامع انسانی ایفا کرده است. در سالهای اخیر، رشد روز افزون جمعیت شهرنشین در کلان شهرها موجب افزایش بهرهبرداری از منابع آب و به تبع آن کاهش کمیت و کیفیت ذخایر آبی در محدوده شهر و حوضههای آبخیز اطراف آن شده است. امروزه همراه با پیشرفت جوامع و گسترش روز افزون شهرها و توسعه حریم آنها، سطوح غیرقابل نفوذ آنها افزایش یافته و موجب افزایش ارتفاع و حجم رواناب حاصل از بارش میشود. لذا کنترل وقایعی مانند آبگرفتگی معابر، اختلال در سیستم عبور و مرور و ایجاد ترافیک، آلودگی منطقه بواسطه جاری شدن رواناب آلوده در محیط و سیلزدگی مناطق مسکونی و تامین امنیت جانی، مالی و روانی شهروندان همواره دغدغه خاطر طراحان و برنامهریزان شهری و مهندسین آب بوده است. بهترین راه آمادگی برای مقابله مناسب با عوامل تهدید کننده فوق و بهینهسازی سیستمهای شهری بررسی وضعیت بارش منطقه و برآورد صحیح و دقیق میزان رواناب حاصل از بارشهای جوی و تحلیل نحوه عملکرد زهکشهای شهری و در بعضی موارد استفاده بهینه از رواناب میباشد. تغییر کاربری اراضی یکی از مهمترین و اساسیترین تغییرات انسان در برخورد با طبیعت میباشد. عدم رعایت قابلیت توسعه زمین در انتخاب کاربریها و حتی اجرای غیر اصولی کاربریها از جمله جنگلزدایی و در پی آن ازدیاد زمینهای کشاورزی و افزایش توسعه شهری، افزون بر افزایش دبی اوج و فراوانی رخداد سیلاب، باعث افزایش فرسایش و رسوب و در نتیجه پیامدهای منفی زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی در آن میشود. فراوانی رخداد سیلاب در ایران از سال 1330 روندی افزایشی داشته است. به گونهای که افزایش سالانه شمار سیلها در بازه سالهای 1952 تا 1991 نزدیک به 4 درصد، و افزایش آسیبهای مالی نزدیک به 6 درصد بوده است(صادقی و همکاران، 1388).
رشد شهرنشینی با ایجاد سطوح نفوذناپذیر شامل گذرگاهها، پشت بامها، حیاطها، سازههای شهری و ایجاد جویها در خیابانها و جویهای کم عمق داخل کوچهها که در تبعیت کامل با احداث خانهها، کوچهها و خیابانها هستند، همراه بوده و باعث ایجاد تغییر در وضعیت توپوگرافی در پهنه شهرها و در نتیجه تغییر مستقیم در تولید روانابها، سیلابها و روند حرکت و تخلیه آنها میشود. پیامد چنین تغییراتی، ضمن ایجاد مسایلی مانند آبگرفتگی گذرگاهها و انباشت سیلابها همراه با زبالههای شهری در نقاط معینی مانند زیرگذرها و تقاطع خیابانها و اختلال در ترددهای شهری و به وجود آمدن ترافیکهای سنگین، باعث وارد آمدن آسیبهای اقتصادی زیاد و گاهی خسارتهای جانی نیز میشود. افزون بر این، انباشت نامحسوس آب پس از وقوع بارندگیها در چالههای سطح آسفالت، موزاییک و نفوذ آنها به درون درزها و ترکهای آسفالت، موجب ویرانی سطوح نفوذناپذیر به ویژه در اثر یخبندان میشود، و اگر ریزشها جوی به صورت برف باشد، با ذوب تدریجی آن در روز و یخزدگی دوباره در شب، سطوح یخی و لغزنده در گذرگاهها به وجود میآید(رئیسی، 1388).