مقدمه
گزارش اتحادیه جهانی انرژی مكمل این واقعیت در كشور ما است كه بارها در مطبوعات و رسانه ها و طی گزارش های مكرر با آن مواجه شده ایم: یعنی سرانه مصرف و اتلاف انرژی در ایران فوق العاده زیاد و سرسام آور است! آمارها حاكی از آن است كه مصرف فرآورده های نفتی در ایران در كمتر از دو دهه به 3 برابر افزایش پیدا كرده است و متوسط مصرف سالانه انرژی در ایران از رشدی حدود 10 درصد برخوردار است. از سوی دیگر مصرف نادرست و اتلاف غیرمنطقی و نامعقول انرژی، هزینه های میلیاردی برای كشور در پی داشته است. مهمترین عواملی كه در این خصوص مزید بر علت شده و موجب شده تا سرانه مصرف و اتلاف انرژی در كشور ما چنین روند وحشتناكی به خود بگیرد، را می توان به صورت زیر برشمرد: اتكا به روش های سنتی، استفاده از فناوری های قدیمی در صنایع، عدم اصلاح و نوسازی ساختار قدیمی، فراوانی و ارزان بودن قیمت سوخت و منابع فسیلی (به نحوی كه قیمت آب معدنی از سوخت مصرفی در كشور بیشتر است!)، نبود فرهنگ بهره وری و بهینه سازی مصرف انرژی، عدم اطلاع رسانی و آموزش های مناسب، عدم آگاهی و آشنا نبودن غالب افراد با مدیریت بهره وری و بهینه سازی انرژی و ... همگی از جمله دلایل افزایش سرانه مصرف و اتلاف بی رویه انرژی در كشور به شمار می روند.
مصرف انرژی
انرژی مصرفی برای پخت وپز خانگی سالانه 1.5 تن و یك یخچال خانگی سالانه 2 تن گاز گلخانه ای وارد جو می كند. هزینه احداث ، انتقال وتوزیع درشبكه های برق برای تولید یك كیلووات ساعت انرژی معادل 800 دلارمی باشد.علاوه برهزینه ها و بارمالی مضاعفی كه دارد 3 تا 8 سال زمان برای اجرا نیاز دارد.هزینه های جاری ومالی هر نیروگاه سالانه بالغ بر 20درصد هزینه احداث اولیه است.ازاینرو كاهش وبهینه سازی مصرف انرژی برای تحلیل گران اقتصادی گامی بسیارمهم دربهبودشرایط اقتصادی محسوب می شود. دركشور ما درحدود سالانه670 میلیارد تومان پتانسیل برای صرفه جویی وجوددارد.علاوه براین دركشور ما سالانه بالغ بر 200 میلیون بشكه نفت خام برای نیازهای گرمایشی وسرمایشی مصرف می شود ، درصورتی كه اگر با مصارف بهینه فقط 10% صرفه جویی شود سالانه معادل 20 میلیون بشكه نفت خام خواهد شد كه با احتساب هربشكه 25 دلار وهردلار 800 تومان معادل 400 میلیاردتومان خواهدشد.
مصرف انرژی در ایران
روند مصرف بی رویه و اتلاف هولناك انرژی در ایران و بی توجهی و بی تفاوتی نسبت به آن به حدی است كه تاكنون اتلاف این همه سرمایه های عظیم مالی كمتر ما را به خود آورده است و شاید بتوان گفت ما بیشتر شاهد هدر روی و اتلاف سرسام آور انرژی در كشور بوده ایم، تا فكر چاره اندیشی برای آن! اگر هم كاری كرده ایم یا اصلاً مفید فایده واقع نشده یا كم بهره بوده است. اما به عنوان مثال كشور انگلستان را در نظر بگیرید، در حالی كه اصلاً با مشكلات و معضلات انرژی مثل كشور ما مواجه نیست، نوع نگرش و طرح های آنها در خصوص صرفه جویی در مصرف انرژی جالب توجه است.