واژه تصادفی در این نمونه گیری دارای سه معنی به شرح زیر است:
1-معنی اول وعامیانه آن حاکی از یک نوع احساس ذهنی است که با فقدان هرگونه نظم ونقشه از پیش اندیشیده شده مشص گردد.
2-معنی دوم جنبه فرضی دارد و روی اصل تساوی احتمال بروز حوادث استوار است.
مطابق این تعریف یک نمونه ای است که همه افراد جامعه به یک اندازه شانس شرکت درآن را داشته باشند.
3-تعریف سوم براعمال و روش هایی دلالت می کند که استفاده از آنها امکان پیش بینی دقیق حوادث را از بین می برد.باید توجه داشت که استفاده از روشهای نمونه گیری گاهی اوقات خیلی پیچیده است.
این امر به ویژه در مواردی که نمونه باید از یک جامعه خودی (جامعه ای که عضویت داشتن در آن داوطلبانه است)انتخاب شود،صدق می کند.
اگر چه نمونه گیری از یک جامعه خودی ممکن است فقط در مطالعات زمینه ای (مانند بررسی عقاید عمومی ،اندازه گیری نگرش مردم نسبت به یک موضوع به خصوص)لازم باشد،ولی بیشتر نمونه هایی که در تحقیقات آزمایشی،علی مقایسه ای وهمبستگی به کار برده می شوند.
کم وبه یک جامعه در دسترس محدود می شوند.
هدف اصلی استفاده از نمونه گیری تصادفی عبارت است از انتخاب نمونه وجمع آوری داده ها به گونه ای که بتوان نتایج حاصل را با احتساب اندازه های خطا(که با استفاده از روشهای آماری آن را می توان تعیین کرد)به یک جامعه بزرگ تعمیم داد.
درضمن نمونه گیری تصادفی به این علت که اساس آن استفاده از روش های آمار استنباطی است،بر سایر روشها ترجیح دارد.
آمار استنباطی محقق را قادر می سازد که برخی از پارامترهای جامعه (میانگین،انحراف استاندارد وضریب همبستگی) براساس اندازه های محاسبه شده از نمونه برآورد کند.
چنانچه از یک جامعه ای نمونه گیری تصادفی به عمل نیاید،منطق یا اساس آمار استنباطی رعایت نگردیده است ویافته های چنین تحقیقی باید با احتیاط تفسیر شود.ارتباط بین آمار استنباطی ونمونه گیری را در همین فصل مورد بحث قرار خواهیم داد.
نمونه گیری تصادفی ساده
در نمونه گیری تصادفی،هر یک از اعضای جامعه تعریف شده،شانس برابر ومستقلی جهت انتخاب شدن دارند.
منظور از مستقل این است که انتخاب یک عضو به هیچ شکلی در انتخاب سایر اعضای جامعه تاثیر نداشته باشد.
جهت اجرای نمونه تصادفی ساده از روشهای مختلف می توان استفاده کرد.
فرض کنید پژوهشگری قصد دارد 100 نفر دانش آموز را در مدرسه ای که دارای 972 دانش آموز است،انتخاب کند.